Ar-Ge Çalışmaları Hız Kazandı

Türkiye İstatistik Kurumu Kırklareli, Tekirdağ ve Edirne’de Ar-Ge çalışmalarında harcanan tutarı açıkladı.

Tekirdağ, Edirne, Kırklareli illerinin
dahil olduğu Bölgede Ar-Ge harcaması 1 milyar 858 milyon 425 bin 908 TL
olarak açıklandı. Ar-Ge verilerine ilişkin güncel idari kayıt veri sayısı ve
çeşitliliği son yıllarda arttı. Bu nedenle uluslararası referans kaynağı olan
Frascati Kılavuzu'nun önerilerine uygun olarak hesaplama yöntemi yeniden gözden
geçirilmiş ve güncel veriler doğrultusunda yöntem değişikliğine gidildi. Yeni
hesaplama yöntemine uygun olarak 2015-2021 yılı arasındaki veriler güncellendi.
Konu ile ilgili detaylı metodolojik açıklama bülten ekinde yer aldı.

Gayrisafi yurt içi Ar-Ge
harcaması 2021 yılında bir önceki yıla göre 32 milyar 670 milyon TL artarak 101
milyar 738 milyon TL'ye yükseldi. Gayrisafi yurt içi Ar-Ge harcamasının GSYH
içindeki oranı 2020 yılında %1,37 iken, 2021 yılında 7 trilyon 248 milyar 789
milyon TL'lik GSYH içindeki oranı %1,40'a yükseldi.

Ar-Ge harcamalarında mali ve
mali olmayan şirketler %61,3 ile en büyük paya sahip olurken, bunu %34,2 ile
yükseköğretim takip etti. Kâr amacı olmayan kuruluşlar tarafından yapılan Ar-Ge
harcamalarının da dâhil olduğu genel devlet Ar-Ge harcamalarının toplam Ar-Ge
harcamaları içindeki payı ise %4,5 oldu. Ar-Ge harcamaları içerisinde personel
harcamaları %48,9 ile en büyük harcama kalemini oluşturdu.

Ar-Ge harcamalarının 2021
yılında %54,6'sı mali ve mali olmayan şirketler tarafından finanse edilirken
genel devlet Ar-Ge harcamalarının %27,5'ini, yükseköğretim %16,4'ünü, yurt dışı
kaynaklar %1,5'ini ve diğer yurt içi kaynaklar yaklaşık olarak %0,03'ünü
finanse etti.

Tam zaman eşdeğeri (TZE)
cinsinden 2021 yılında toplam 221 bin 811 kişi Ar-Ge personeli olarak çalıştı.
Sektörler itibarı ile dağılımına bakıldığında ise TZE cinsinden toplam Ar-Ge
personelinin 2021 yılında %67,4'ü mali ve mali olmayan şirketlerde, %28,2'si
yükseköğretimde ve %4,4'ü kâr amacı olmayan kuruluşların da dâhil edildiği genel
devlet sektöründe yer aldı.

TZE cinsinden kadın Ar-Ge
personel sayısı, 2021 yılında 71 bin 301 kişi ile toplam Ar-Ge personel
sayısının %32,1'ini oluşturdu. Sektörler itibarı ile TZE cinsinden kadın Ar-Ge
personel oranı yükseköğretimde %45,7, kâr amacı olmayan kuruluşların da dâhil
edildiği genel devlette %30,4, mali ve mali olmayan şirketlerde ise %26,6 oldu.

Ar-Ge personeli öğrenim
durumuna göre incelendiğinde, Ar-Ge personelinin %34,9'unun lisans eğitim
düzeyine sahip olduğu görüldü. Bunu sırasıyla %31,2 ile doktora veya eşdeğeri,
%24,3 ile yüksek lisans, %4,8 ile meslek yüksekokulu ve %4,8 ile lise ve altı
kategorileri takip etti. TZE cinsinden Ar-Ge personelinin eğitim durumuna göre
dağılımı ise sırasıyla; %48,0 ile lisans, %20,7 ile yüksek lisans, %18,3 ile
doktora veya eşdeğeri, %6,7 ile meslek yüksekokulu ve %6,3 ile lise ve altı
eğitim düzeyi şeklinde oldu.

İstatistiki Bölge Birimleri
Sınıflaması (İBBS) 2. Düzeye göre 2021 yılında Ar-Ge harcamalarının en yüksek
olduğu bölge toplam Ar-Ge harcamasının %29,7'sini gerçekleştiren TR10
(İstanbul) iken, bunu %28,2 ile TR51 (Ankara) ve %9,2 ile TR42 (Kocaeli,
Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) bölgesi takip etti.

Toplam Ar-Ge personel sayısının %29,5'i TR10 (İstanbul), %19,3'ü TR51 (Ankara)
ve %8,0'ı TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) bölgesinde istihdam
edildi.

Mali ve mali olmayan
şirketler tarafından 2021 yılında gerçekleştirilen 62 milyar 400 milyon TL
Ar-Ge harcamasının %53,5'i Ar-Ge merkezlerinde gerçekleştirildi. Ar-Ge
merkezlerinde yapılan Ar-Ge harcamasının %85,1'i, 250 ve üzeri çalışan sayısına
sahip olan girişimler tarafından yapıldı.

İmalat sanayinde Ar-Ge
faaliyeti yürüten girişimler teknoloji düzeylerine göre sınıflandırıldığında,
2021 yılında imalat sanayinde gerçekleştirilen 35 milyar 613 milyon TL Ar-Ge
harcamasının %46,3'ünün yüksek teknoloji faaliyetinde yer alan girişimler
tarafından gerçekleştirildiği görüldü. Bu oran 2015 yılında %35,1'di. İmalat
sanayindeki toplam Ar-Ge harcamasının %39,6'sı orta yüksek teknoloji
faaliyetindeki girişimler, %9,6'sı orta düşük teknoloji faaliyetindeki
girişimler ve %4,5'i düşük teknoloji faaliyetindeki girişimler tarafından
yapıldı.  

İmalat sanayinde Ar-Ge
faaliyeti yürüten girişimlerdeki araştırmacı sayıları incelendiğinde 2021
yılında en fazla araştırmacının 24 bin 630 kişi ile orta yüksek teknoloji
faaliyeti yürüten girişimler tarafından istihdam edildiği görüldü. Bunu 16 bin
720 araştırmacı istihdamı ile yüksek
teknoloji faaliyeti yürüten girişimler takip etti. TZE cinsinden araştırmacı
sayıları dikkate alındığında da en fazla değerin 22 bin 299 ile orta yüksek
teknoloji faaliyeti yürüten girişimlerde olduğu saptandı.

Haber: Türkiye İstatistik Kurumu

Foto: Kırklareli Valiliği