Cumhuriyet Halk Partisi Kırklareli Milletvekili Türabi Kayan, Lozan Antlaşması hakkında açıklamalarda bulundu.
Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk, Lozan Antlaşmasını şu şekilde açıklamıştır.
Lozan Antlaşması, Türk Milleti aleyhine, asırlardan beri hazırlanmış ve Sevr Antlaşmasıyla tamamlandığı zannedilmiş büyük bir suikastın yıkılışını ifade eden bir belgedir. Osmanlı Devrine ait tarihe geçmemiş bir siyasi zafer eseridir. Mustafa Kemal Atatürk Cumhuriyet Halk Partisi Kırklareli Milletvekili Türabi Kayan açıklamalarında, Ulusal kurtuluş savaşında yitirdiğimiz şehitlerimizi, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ü, İsmet Paşa’yı ve bağımsız Türkiye Cumhuriyeti için mücadele veren isimsiz kahramanlarımızı rahmet, saygı ve özlemle anıyorum dedi.
Açıklamalarına devam eden Milletvekili Türabi Kayan; “Lozan Antlaşması, Türkleri Avrupa’dan, Balkanlar’dan ve Anadolu’dan atma planı olarak adlandırılan Şark Meselesi ya da Doğu Sorunu’nun (Türk Meselesi de denilebilir) siyasi belgesi olan Sevr Antlaşması’nın sonunu getiren ve Türklere Anadolu’yu ebedi yurt yapan bir Antlaşmadır. Atatürk, bu durumu şu çarpıcı sözlerle ifade eder; “Lozan antlaşması, Türk milleti aleyhine, asırlardan beri hazırlanmış ve Sevr antlaşmasıyla tamamlandığı zannedilmiş, büyük bir suikastin yıkılışını ifade eden bir belgedir…”
Lozan bir yönüyle de milli egemenliğe dayalı demokratik rejim olan Cumhuriyet’e gidişin kilometre taşıdır. Lozan’a giderken saltanat kaldırılır ve Osmanlı Devleti hukuken sona erer. Cumhuriyet’in ilanı için de Lozan’ın imzalanması beklenir. Bu durumda Lozan, Saltanat ile Cumhuriyet arasındaki köprüdür. Sevr Antlaşması, Osmanlı Devleti delegesi olmaksızın 18-26 Nisan 1920 tarihleri arasında (İtalya’nın San Remo kentinde) belirlenerek İtilaf Devletleri tarafından Osmanlı Devleti’ne kabulü için ültimatom olarak verilir. Sevr Antlaşması’nın hazırlanma tarihine bakıldığında bu tarihin Ankara’da Büyük Millet Meclisi (BMM)’nin açılması tarihine denk geldiği görülür. Bu bir tesadüf değildir, çünkü açılacak olan BMM’i Misak-ı Milliyi gerçekleştirecektir. Dolayısıyla Mondros Ateşkes Antlaşması’nın barış antlaşması olan Sevr Antlaşması, Misak-ı Milliye karşı İtilaf Devletleri ile onların uzantıları olan Rum ve Ermenliler ile İstanbul Hükümetlerinin ortak paydasıdır. Bir başka deyişle Lozan, Sevr’e karşı Misak-ı Milli’nin zaferidir” dedi.